«Οι προοπτικές του κατασκευαστικού κλάδου και κλάδοι υποδομών στην Ελλάδα: 2024 μια χρονιά ορόσημο» ήταν το θέμα της ενότητας «Υποδομές – Κατασκευές» στο πλαίσιο του 7ου Athens Investment Forum, που πραγματοποιείται στο Μέγαρο Μουσικής και
συνδιοργανώνουν το ΤΕΕ και η Vertical Solutions.
Στην ενότητα μετείχαν οι Χρήστος Σταϊκούρας, Υπουργός, Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών, Αλέξανδρος Μιχαηλίδης, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος & Γενικός Τεχνικός Διευθυντής | ΤΕΡΝΑ Α.Ε., Δημοσθένης Κατσιγιάννης, Επικεφαλής Γραφείου Διευθύνοντος Συμβούλου| ΑΒΑΞ, Νίκος Κουρέτας, Διευθύνων Σύμβουλος | ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε., Μανώλης Σιγάλας, Senior Vice President & Managing Director, Europe|HILL INTERNATIONAL, Δημήτρης Νεκτάριος, Partner Infrastructure & Capital Projects
Leader | DELOITTE, Αργυρώ Μπανίλα, Assistant General Manager, Structured Financing & Investment Banking | ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ και ο Παναγιώτης Δούμας, Member of EXCO, Head of Energy | Howden σε μία συζήτηση που συντόνισε ο δημοσιογράφος Νίκος
Φιλιππίδης.
Χρ. Σταϊκούρας: Κρίσιμες υποδομές για τη βελτίωση της καθημερινότητας και την ενίσχυση της χώρας
Στις κρίσιμες υποδομές που βελτιώνουν άμεσα την καθημερινότητα του πολίτη, αλλά και την γεωστρατηγική θέση της χώρας, καθώς επίσης και στην αναβάθμιση των μεταφορών αναφέρθηκε ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας.
Ειδικότερα, όπως ανέφερε ο Υπουργός, στα οδικά έργα έχουμε κάνει άλματα και έχουμε πετύχει τον στόχο μείωσης των δυστυχημάτων κατά 50% τα τελευταία δέκα χρόνια, ενώ ανέλυσε το πλέγμα των οδικών έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη και παραδίδονται το
προσεχές διάστημα. Ο κ. Σταϊκούρας αναφέρθηκε επίσης στη σύνδεση του σιδηροδρομικού δικτύου με τα λιμάνια της χώρας, μέσω των έργων που προβλέπονται από το project “3 θάλασσες” αλλά και στη σύνδεση των Δυτικών Βαλκανίων με την Ανατολική Μεσόγειο. Όπως έκανε γνωστό ο Υπουργός, έχουν γίνει σημαντικά βήματα, και έχουμε εξασφαλίσει χρηματοδότηση για έργα που θα μας επιτρέψουν να βγούμε προς την Ευρώπη και να φτάσουμε στην Ουκρανία, όπως είπε. Επιπλέον μίλησε για την παράδοση
του έργου του Μετρό Θεσσαλονίκης στο τέλος του μήνα, ενώ η επέκταση προς την Καλαμαριά θα αποδοθεί μέχρι το τέλος του 2025 , αλλά και στη Γραμμή 4 της Αθήνας, της οποίας θα έχει ολοκληρωθεί η διάνοιξη το 2026.
Τέλος τόνισε τη σημαντικότητα της αποκατάστασης των φυσικών καταστροφών με αρδευτικά και αντιπλημμυρικά έργα, τόσο στην κεντρική Ελλάδα όσο και στο υπόλοιπο της επικράτειας.
Α. Μιχαηλίδης: Ο κλάδος θα πρέπει να αποκτήσει ορατότητα.
«Ο κλάδος θα πρέπει να αποκτήσει ορατότητα» ήταν το μήνυμα που έστειλε ο Αλέξανδρος Μιχαηλίδης, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος και γενικός τεχνικός διευθυντής της ΤΕΡΝΑ Α.Ε, προσθέτοντας ότι στην Ελλάδα παρατηρείται υστέρηση στις επενδύσεις στον κατασκευαστικό κλάδο ως προς ποσοστό του ΑΕΠ ακόμα και σε σχέση με γειτονικές χώρες.
Ο Α. Μιχαηλίδης μίλησε για την ανάγκη βελτιστοποίησης του προγραμματισμού των έργων, αλλά και την ανάγκη να δημιουργηθεί ένας εθνικός σχεδιασμός, με εξασφάλιση των απαραίτητων ανάλογων πόρων (εθνικών και ευρωπαϊκών) για την υλοποίηση των έργων.
Τόνισε επίσης ότι για την οικονομική βιωσιμότητα του κλάδου κρίσιμο ρόλο παίζει η καθυστέρηση στις πληρωμές από το δημόσιο, σημειώνοντας ότι «μόνο μία στις τέσσερις πληρωμές πραγματοποιείται εμπρόθεσμα.»
Ζήτησε επίσης την ενεργοποίηση του νόμου για τις τιμές των δημοσίων έργων αλλά και του συστήματος προδιαγραφών και τιμολόγησης, ενώ χαρακτήρισε «αναχρονιστική» τη σύνδεση της συμμετοχής σε διαγωνισμούς με το ανεκτέλεστο μίας εταιρείας.
Δ. Κατσιγιάννης: Ανάγκη για ένα εθνικό σχέδιο επενδύσεων μεγαλύτερο από μία κυβερνητική θητεία
Για τον μετασχηματισμό του κατασκευαστικού κλάδου μίλησε ο Δημοσθένης Κατσιγιάννης, επικεφαλής γραφείου διευθύνοντος συμβούλου της ΑΒΑΞ, τονίζοντας ότι ειδικά στην κατασκευή οδικών αξόνων οι κατασκευαστές πλέον αναλαμβάνουν μέρος του ρίσκου των έργων, αφού μετέχουν με ίδια κεφάλαια σε αυτά.
«Καθώς μειώνονται οι ευρωπαϊκοί πόροι έχει μεγάλη σημασία να ιεραρχηθούν τα έργα» σημείωσε ο Δ. Κατσιγιάννης ζητώντας ένα «εθνικό σχέδιο επενδύσεων μεγαλύτερο από μία κυβερνητική θητεία» και τονίζοντας ότι «την ευθύνη για την ιεράρχηση των έργων την έχει η πολιτεία» που «στη συνέχεια θα πρέπει να διασφαλίσει την χρηματοδότησή τους», υπογραμμίζοντας ότι «το εργαλείο της μόχλευσης δεν μπορεί να εφαρμοστεί παντού.»
Ν. Κουρέτας: Το πιο σύγχρονο και ασφαλές μετρό της Ευρώπης, στη Θεσσαλονίκη
Το μετρό της Θεσσαλονίκης θα είναι απολύτως ασφαλές διαβεβαίωσε ο Νίκος Κουρέτας, διευθύνων σύμβουλος της ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. περιγράφοντας όλα τα σύγχρονα μέτρα που έχουν ληφθεί ώστε το μετρό της Θεσσαλονίκης να είναι το πιο σύγχρονο και
ασφαλές της Ευρώπης.
«Η μοναδική εκκρεμότητα που έχει μείνει είναι η ανάπλαση της βόρειας και νότιας εισόδου στο σταθμό Βενιζέλου» είπε ο Ν. Κουρέτας. «Οι δοκιμές έχουν ολοκληρωθεί, ο oίκος πιστοποίησης ολοκληρώνει τους ελέγχους. Η ασφάλεια επιτυγχάνεται με χρήση αυτοματισμών και νέων τεχνολογιών» είπε διαβεβαιώνοντας ότι στο μετρό Θεσσαλονίκης – που θα είναι στην κατηγορία 4 – έχουν αξιοποιηθεί οι πιο σύγχρονες τεχνολογίες και το μέγιστο επίπεδο ασφάλειας παγκοσμίως.
Όπως σημείωσε στον σχεδιασμό ελήφθη υπόψη και η κλιματική αλλαγή με την απαραίτητη αντιπλημμυρική θωράκιση των σταθμών. Σημείωσε επίσης ότι για πρώτη φορά στην Ευρώπη το μετρό θα λειτουργήσει ως ΣΔΙΤ με πληρωμές διαθεσιμότητας, δηλαδή με μία εταιρεία που θα πληρώνεται για να συντηρεί το μετρό, ενώ τα υπόλοιπα έσοδα θα πηγαίνουν στα κρατικά ταμεία.
Τέλος αναφέρθηκε στο μετρό της Αθήνας και τη μελέτη των επεκτάσεων, όπως από τη Γραμμή 1 προς το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, της Γραμμής 4 και της Γραμμής 2 προς Γλυφάδα και Ελληνικό.
Μ. Σιγάλας: Η εξωστρέφεια, η ενεργειακή μετάβαση και η κλιματική αλλαγή, οι σημαντικότερες προκλήσεις του κατασκευαστικού κλάδου
Οι σωστοί προϋπολογισμοί, η ιεράρχηση των έργων, η συντήρηση έργων και η απάντηση στην κλιματική αλλαγή είναι οι σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κατασκευαστικός κλάδος όπως επεσήμανε ο Μανώλης Σιγάλας, senior vice president &
managing director στην Ευρώπη της HILL INTERNATIONAL.
«Πρέπει να χτίσουμε την εξωστρέφεια του κλάδου» τόνισε, σημειώνοντας ότι στο μέλλον θα υπάρξουν σημαντικές ευκαιρίες στα δυτικά Βαλκάνια, στον κάθετο άξονα Ελλάδας-Βουλγαρίας- Ρουμανίας- Μολδαβίας και Ουκρανίας, στο πλάνο ανοικοδόμησης της
Ουκρανίας αλλά και στις αποκρατικοποιήσεις που θα γίνουν στην Ουκρανία.
Την ανάγκη ταχύτερης εκτέλεσης των έργων σημείωσε ο Δημήτρης Νεκτάριος, partner infrastructure & capital projects leader στην DELOITTE, τονίζοντας ότι στην Ελλάδα οι χρόνοι προκήρυξης και υλοποίησης των έργων «είναι πολύ μεγαλύτεροι από το μέσο όρο της ΕΕ».
Ανέφερε επίσης ότι για τον κατασκευαστικό κλάδο είναι κρίσιμα ζητούμενα η βιωσιμότητα, η ψηφιοποίηση και η απανθρακοποίηση, καθώς ο κλάδος είναι υπεύθυνος για πάνω από το 35% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα παγκοσμίως.
Υπογράμμισε τέλος τις μεγάλες ευκαιρίες που παρουσιάζονται στον τομέα της ενεργειακής μετάβασης αναφέροντας ότι έως το 2040 θα χορηγούνται παγκοσμίως 5-7 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως μόνο για τα έργα της ενεργειακής μετάβασης.
Α. Μπανίλα: Ο κρίσιμος ρόλος των τραπεζικών ιδρυμάτων στην χρηματοδότηση των κατασκευαστικών έργων
Τον κρίσιμο ρόλο των τραπεζικών ιδρυμάτων στην χρηματοδότηση των κατασκευαστικών έργων επεσήμανε η Αργυρώ Μπανίλα, assistant general manager, structured financing & investment banking της Εθνικής Τράπεζας.
Όπως σημείωσε το σύνολο των χρηματοδοτήσεων από τις ελληνικές τράπεζες στα μεγάλα κατασκευαστικά έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη φτάνει στα 6 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ οι ελληνικές τράπεζες συνεχίζουν να προσφέρουν πιο ανταγωνιστικούς όρους σε σχέση με τα τραπεζικά ιδρύματα στο εξωτερικό.
Υπογράμμισε επίσης ότι η Εθνική Τράπεζα κατέχει 1,5 δισ. ευρώ υπολειπόμενα δάνεια σε κατασκευαστικές εταιρείες, ενώ περιέγραψε την πρώτη επένδυση χρηματοδότησης που πραγματοποίησε η Εθνική Τράπεζα με την Saudi Telecom ως ένα «συναλλακτικό
ορόσημο» για την εισροή στην χώρα κεφαλαίων από τη Μέση Ανατολή. Σε ό,τι αφορά στις χρηματοδοτήσεις, η Α. Μπανίλα υπογράμμισε ότι «οι τράπεζες δεν έχουν άπειρα κεφάλαια για να αναλάβουν το συνολικό κόστος της έκθεσης» και ότι «πρέπει να συνεχίσουν να είναι κερδοφόρες.»
Π. Δούμας: Η σημαντικότητα της ασφάλισης στον τομέα των κατασκευών
Τη μεγάλη σημασία της ασφάλισης στον τομέα των κατασκευών ανέλυσε ο Παναγιώτης Δούμας, μέλος της EXCO και επικεφαλής ενέργειας της HOWDEN HELLAS στη συζήτηση που είχε με το δημοσιογράφο Νίκο Φιλιππίδη.
Επεσήμανε ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει η κατάλληλη νοοτροπία ασφαλίσεων από τις εταιρείες, παρότι ο κλάδος εκσυγχρονίζεται αρκετά τον τελευταίο καιρό. «Η ασφάλιση δεν πρέπει να θεωρείται αναγκαίο κακό» σημείωσε επισημαίνοντας ότι πρέπει να αποφευχθεί ο κίνδυνος της υπασφάλισης. Προειδοποίησε ότι τα ακραία φαινόμενα θα γίνονται όλο και πιο συχνά και διαβεβαίωσε ότι οι ασφάλειες έχουν προσαρμοστεί σε αυτά τα νέα δεδομένα.
Σε ό,τι αφορά την HOWDEN HELLAS τόνισε ότι διαθέτει τρία στρατηγικά πλεονεκτήματα: μία εξειδικευμένη ομάδα ενέργειας, μία υπηρεσία risk engineering και μία συμβουλευτική υπηρεσία που μετρά πιθανές κλιματικές αλλαγές και πιθανά ακραία φαινόμενα και
συμβουλεύει όχι μόνο για το ασφαλιστικό προϊόν αλλά και για την πρόβλεψη πιθανών απωλειών για παράδειγμα στην εφοδιαστική αλυσίδα.