Κυρίες και κύριοι, και μόνο ο τίτλος της δικής μας ενότητας «Επενδύσεις σε υποδομές και οι προκλήσεις της νέας εποχής» θα αρκούσε χωρίς καμία άλλη ανάλυση.
Επενδύσεις. Το πρώτο και κύριο ζητούμενο για μια οικονομία, πόσο μάλλον για μια οικονομία η οποία βγαίνει από μία δεκαετή κρίση. Πολιτική προσέλκυσης επενδυτών όχι με λόγια αλλά με παρεμβάσεις, ρυθμίσεις, νομοθετικές πρωτοβουλίες και επιτέλους δίκαιο και φιλικό κλίμα.
Νέα εποχή. Σε ένα πλαίσιο μια νέα πραγματικότητα με σύγχρονες καινοτόμες λύσεις και βέλτιστες πρακτικές, έξυπνα. Σύνθετα έργα, περιβαλλοντικά φιλικά και σχεδιασμένα για τις ανάγκες του 21ου αιώνα.
Εμείς στην ΙΝΤΡΑΚΑΤ ως μέλος του πολυεθνικού ομίλου υψηλής τεχνολογίας INTRACOM HOLDINGS είχαμε από πολύ νωρίς σαφή εικόνα της πολυπλοκότητας και της σύνθεσης που απαιτείται στα αναπτυξιακά έργα υποδομών.
Εστιάζουμε την προσπάθειά μας σε τρεις πυλώνες: στον τουρισμό, στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την αγροτική ανάπτυξη. Από τα 10 εκατομμύρια τουρίστες στα 30 εκατομμύρια σήμερα και στα 60 εκατομμύρια σε δέκα χρόνια για τον τουρισμό, αν όμως μπορούμε να υποδεχτούμε και να τους φιλοξενήσουμε όχι μόνο σε κλίνες αλλά και στα αεροδρόμια, τις εσωτερικές συγκοινωνίες, τις αόρατες πλην κρίσιμες όμως υποδομές διαχείρισης απορριμμάτων και λυμάτων.
Προτεραιότητα οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που είναι και το προνομιακό πεδίο της Ελλάδος αλλά και υποχρέωση βάση του ευρωπαϊκού πλαισίου. Οι επενδύσεις τα επόμενα χρόνια σ’ αυτούς τους τομείς μπορεί να φτάσουν 6 με 8 δις.
Και τέλος, η νέα αγροτική οικονομία όπως αυτή η προσδιορίζεται από την 4η Βιομηχανική Επανάσταση, απ’ τον επανασχεδιασμό της διαχείρισης των υδάτινων πόρων έως τη χρήση του internet of things, όλα κατατείνουν στην έξυπνη γεωργία και ένα νέο κύκλο καλύτερης διαχείρισης προς όφελος παραγωγών και καταναλωτών που επεκτείνεται στην αποθήκευση, στα logistic, στις εξαγωγές.
Όλα θέλουν υποδομές. Δεν μπορεί να υπάρξει τρόπος επιτυχούς υλοποίησης του πιο ευφυή στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης χωρίς το σχεδιασμό των λειτουργικά σωστών υποδομών. Όλα θέλουν υποδομές. Και με τη σειρά τους οι σωστές υποδομές δημιουργούν υπεραξίες.
Θα ξαναπώ, γιατί είναι σημαντικό, ότι στον κατασκευαστικό χώρο για κάθε 1 εκατομμύριο δημιουργούνται 45 θέσεις εργασίας και κάθε μία απ’ αυτά συνοδεύεται με 1,5 ακόμα θέση εργασίας σε άλλους κλάδους.
Θα πω ότι σε επιχειρήσεις που ήδη έχουν περάσει στο πεδίο του smart sustainable construction, όπως η ΙΝΤΡΑΚΑΤ, το ποσοστό απορρόφησης πτυχιούχων και μεταπτυχιακών εργαζομένων διπλασιάζεται ή και τριπλασιάζεται και αυτό το λέω για το brain drain καθώς τα δικά μας μυαλά μεταναστεύουν.
Ο κύριος εχθρός είναι ο χρόνος. Πρέπει να κινηθούμε γρήγορα, έξυπνα, με σύνεση και σχεδιασμό για να πετύχουμε το στοίχημα. Χρειαζόμαστε πιστεύω προετοιμασία για τη νέα προγραμματική περίοδο με ώριμα έργα, διαγωνισμοί με blending χρηματοδότησης και μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων. Το έδειξε η έως τώρα απορρόφηση του FSI μέσω ιδιωτικών project oτι η χώρα πήρε 2,7 δις και επένδυσε 12.
Θα μπορούσα να αναφερθώ σε ένα μακρύ κατάλογο αναγκαίων για τη χώρα την επόμενη δεκαετία έργων υποδομής αλλά επιτρέψτε μου να περιοριστώ σε συγκεκριμένα έργα τα οποία τα ονομάζω «γρήγορες νίκες». Αυτές θα δώσουν το σήμα της επενδυτικής αξιοπιστίας, της κοινωνικής ευαισθησίας (θέσεις εργασίας, ποιότητα ζωής), της βιωσιμότητας στη χρηματοδότηση υποδομών αλλά κυρίως της ισχυρής παραγωγικότητας ώστε να μην αλλάζει μια γενιά για να ζήσουμε ένα νέο έργο.
Βέβαια, επιτρέψτε μου να πω ότι χρειάζεται ένα όργανο συντονισμού, ένα task force υποδομών το οποίο θα προγραμματίζει, θα εποπτεύει, θα διαβουλεύεται με τους φορείς και θα εισηγείται στην κυβέρνηση ώστε να λαμβάνονται οι επιτελικές αποφάσεις.
Εκτιμώ ότι θεσμικά πρέπει να συγκροτηθεί από τον Γενικό Γραμματέα Υποδομών, τους σχετικούς Γενικούς Γραμματείς του Υπουργείου Ανάπτυξης, φυσικά το ΤΕΕ, επικουρικά απαιτείται και κρίνεται η συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Αποβλήτων και Χωρικού Σχεδιασμού.
Μέσα στο 2020 είναι εφικτό και πρέπει να ξεκινήσουν τρία μεγάλα έργα: ο ΒΟΑΚ, τα έργα Αττικής και η γραμμή 4 του μετρό. Η Αττική Οδός είναι το πιο βιώσιμο έργο στον αστικό ιστό με μεγάλες κοινωνικές και περιβαλλοντικές ωφέλειες.
Το evaluation cap μιας μελλοντικής νέας καλοσχεδιασμένης σύμβασης παραχώρησης μπορεί να ξεπεράσει τα 2 δις ευρώ. Τα έσοδα του ελληνικού δημοσίου απ’ το έργο αυτό θα πρέπει να υποστηρίξουν άλλα σημαντικά έργα βιώσιμης αστικής κινητικότητας, ενώ θα συνιστούν την εγγύηση για την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων.
Η εγγύηση αυτή θα αξιοποίηση βέλτιστα και από ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις, πέρα του ΕΣΠΑ. Δεν πρέπει το ελληνικό δημόσιο να φορτώσει το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και το ΕΣΠΑ με το 1,4 δις ευρώ των επεκτάσεων της Αττικής Οδού, το 1,6 δις ευρώ για τη γραμμή 4 και τα 300 εκατομμύρια ευρώ για τα τμήματα του ΒΟΑΚ Ηράκλειο – Νεάπολη και Νεάπολη – Άγιος Νικόλας. Μπορούν να διατεθούν σε άλλα έργα μη βιώσιμα από χρηματοοικονομικής άποψης αλλά πολύ σημαντικά για το περιβάλλον και για την ποιότητα ζωής των πολιτών.
Οφείλουμε, λοιπόν, και πρέπει να σκεφτούμε εναλλακτικά μοντέλα χρηματοδότησης συνδυαστικά.
Ο ΒΟΑΚ. Το έργο για την Κρήτη, για τον τουρισμό, τις εμπορευματικές και συνδυασμένες μεταφορές αλλά κυρίως για την οδική ασφάλεια. Κάθε χρόνο χάνονται 30 και πλέον ψυχές σε τροχαία.
Προφανώς επειδή τα δύο από τα τρία τμήματα δεν είναι χρηματοοικονομικά βιώσιμα πρέπει να επιλεγεί ένας διαγωνισμός με σαφείς δεσμεύσεις παραγωγικότητας.
Στον τομέα των ΣΔΙΤ βρίσκονται σε φάση προχωρημένης ωρίμανσης αρκετά έργα επενδύσεων. Η αναβάθμιση των 23 περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας εμπίπτει και στον τουρισμό αλλά και στο σχεδιασμό της κοινωνικής πολιτικής για περιοχές απομακρυσμένες.
Ζήσαμε το θαύμα της ιδιωτικοποίησης των 14 αεροδρομίων της FRAPORT. 1,2 δις ευρώ και πέρα έσοδα δημοσίου και 29% … ετησίως όλα αυτά στο δημόσιο. 500 εκατομμύρια κατασκευαστικό έργο και 14 σύγχρονα αεροδρόμια αναβαθμίζουν το τουριστικό προϊόν της χώρας.
Ας δούμε, λοιπόν, μια βιώσιμη σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα ώστε να αξιολογηθεί το κάθε αεροδρόμιο και να αξιοποιηθεί με τον κατάλληλο τρόπο.
Το φράγμα Χαβρία. Ένα σημαντικό περιβαλλοντικά έργο για τη Μακεδονία. Καλαμάτα – Ριζόμυλος – Μήλος – Μεθώνη, ένα σημαντικό ΣΔΙΤ το οποίο μαζί με το Πάτρα – Πύργος, την Τρίπολη, την Αρχαία Ολυμπία, το Καλό Νερό Τσακώνα, ολοκληρώνουν ένα σύγχρονο και ασφαλές δίκτυο στην Πελοπόννησο.
Επιτρέψτε μου τώρα να πω δυο λόγια για την πολυδιαφημισμένη ευαισθησία μας για την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον, η οποία κυρίως στην Ελλάδα μόνο ως φάρσα μπορεί να εκληφθεί.
Η πενταετία της προηγούμενης διακυβέρνησης δεν έδωσε τίποτα νέο. Ολοκληρώθηκαν τα έργα που είχαν ήδη δρομολογηθεί απ’ τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Επιπολαιότητα, μεγάλα συμφέροντα, ελλιπής σχεδιασμός; Ό,τι και εάν φταίει το σίγουρο είναι ότι καλείστε εσείς τώρα να αποφασίσετε πού θα μπει τέλος σ’ αυτή τη μαύρη διαχείριση.
Να οριστεί ένας φορέας καταρτισμένος που μαζί με τις υπηρεσίες του IPEL να επικαιροποιήσετε τον εθνικό σχεδιασμό υιοθετώντας σύγχρονες τεχνολογίες, γρήγορες προμελέτες και να προχωρήσετε σε έργα ΣΔΙΤ με συγχρηματοδότηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Είναι απλό αλλά έχει καταντήσει πλέον γραφικό.
Πολλές φορές σε αυτόν τον κλάδο έχουμε βρεθεί, έχουμε σχεδιάσει, έχουμε συμφωνήσει ή διαφωνήσει και πολλές φορές έχουμε αποδείξει στην πράξη τι μπορούμε να κάνουμε. Βάζαμε πάντα όμως ένα «αν». Αυτή τη φορά το «αν» πρέπει να φύγει απ’ την εξίσωση.
Μετά από τη μεγάλη εθνική κρίση και οι πολιτικοί και εμείς πρέπει να δώσουμε το maximum χωρίς αστερίσκους και κυρίως χωρίς τις νοοτροπίες του χθες. Το χρωστάμε στην Ελλάδα ως Έλληνες.
Ευχαριστώ πολύ.
