Ομιλία του Α. Σιάμισιη, Διευθύνοντος Συμβούλου των ΕΛΠΕ

Ευχαριστώ πάρα πολύ. Καλό απόγευμα σε όλους.
Ελπίζω ο ρόλος των υγρών καυσίμων να παραμείνει σημαντικός και νομίζω πώς θα δούμε ότι θα παραμείνει. Είμαστε υπέρ της ηλεκτρικής αυτοκίνησης, είμαστε υπέρ της ενεργειακής αποδοτικότητας αλλά να πουλήσουμε και κανένα καύσιμο.
Σε κάθε περίπτωση είναι δεδομένο ότι η κάθε εταιρία και ειδικά όταν αφορά μία εταιρία που έχει την ειδική βαρύτητα και το εύρος των δραστηριοτήτων που έχουν τα Ελληνικά Πετρέλαια πρέπει οι σχεδιασμοί να γίνονται με βάση το εξωτερικό περιβάλλον και με βάση του τι γίνεται και όχι του τι νομίζουμε εμείς ή του τι θα θέλαμε να γίνεται.
Θα σας μιλήσω πολύ γρήγορα για τρία – τέσσερα βασικά πράγματα, τα οποία είμαι σίγουρος ότι τα έχετε ξανακούσει απλώς βάζουν σε ένα πλαίσιο τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούμε και εμείς.
Θα πούμε για τον Όμιλο πολύ γρήγορα τι κάνει. Για το θέμα της ενεργειακής μετάβασης ποσοτικοποιώντας κάποια πράγματα τα οποία είναι σημαντικό να τα έχουμε υπόψιν. Το τρίτο κομμάτι αφορά το γεωπολιτικό κομμάτι της εφοδιαστικής αλυσίδας, της ενεργειακής αλυσίδας που είναι επίσης σημαντικό. Και τέλος, κάποιες σκέψεις όσον αφορά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στον κλάδο.
Λοιπόν, σαν Ελληνικά Πετρέλαια είμαστε ο μεγαλύτερος όμιλος στην Ελλάδα που έχει δραστηριότητα σχεδόν σε όλο το φάσμα των ενεργειακών προϊόντων και δραστηριοτήτων με παρουσία σε πολλές χώρες, κυρίως στη νοτιοανατολική Ευρώπη, στα Βαλκάνια και στη Μεσόγειο και με εύρος δραστηριοτήτων που ξεκινάνε από την έρευνα για υδρογονάνθρακες, μικρό κομμάτι του χαρτοφυλακίου μας προφανώς, και φτάνουνε μέχρι το κομμάτι των ανανεώσιμων περνώντας μέσα από τη διύλιση, μέσα από την εμπορία και μέσα από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Ένας μεγάλος όμιλος για τα ελληνικά δεδομένα και για την περιοχή πλέον εδώ και μερικά χρόνια με την ολοκλήρωση του επενδυτικού προγράμματος του 812, 813. Είναι η μεγαλύτερη εταιρία στην Ελλάδα και στην περιοχή στον κλάδο της διύλισης.
Κάποια νούμερα που πιθανώς να μην είναι τόσο γνωστά είναι ότι τα διυλιστήριά μας παράγουν γύρω στα 16 εκατομμύρια τόνους προϊόντα το χρόνο υψηλής προστιθέμενης αξίας και από αυτά τα προϊόντα εξάγουμε σχεδόν το 60% σε αγορές εκτός Ελλάδος.
Άρα, είναι και ένα παράδειγμα του πώς μπορεί ο ενεργειακός κλάδος να αποτελέσει και έναν πυλώνα υποστήριξης της εθνικής οικονομίας αλλά επίσης και έναν πυλώνα υποστήριξης των νέων επιστημόνων, τους μηχανικούς, όπως είναι τα μέλη του ΤΕΕ, που ψάχνουν να βρούνε λύσεις και διεξόδους χωρίς να είναι αναγκασμένοι να τρέχουν σε όλες τις χώρες ανά την υφήλιο.
Είπα ότι πρέπει να σχεδιάζουμε με βάση την πραγματικότητα και με βάση τις διεθνείς εξελίξεις και όχι με βάση το τι θέλουμε. Αυτό ουσιαστικά είναι κάτι που καλώς ή κακώς κάποιες εταιρίες που δεν λαμβάνουν υπόψιν το πληρώνουν. Είναι κάτι όμως το οποίο εμείς το είχαμε δει σχετικά νωρίς.
Τα σχεδιαγράμματα αυτά που βλέπετε αναφέρουν την προβλεπόμενη εξέλιξη. Είναι το EU Reference σενάριο του 2016 όσον αφορά τις πηγές εφοδιασμού στην ενεργειακή αγορά. Πέρα απ’ το πρώτο μήνυμα ότι η ζήτηση για ενεργειακά προϊόντα πέφτει στην περιοχή μας, αυτό το οποίο αλλάζει δραματικά είναι και η πηγή των ενεργειακών προϊόντων, η προμήθεια.
Τα τρία βασικά μηνύματα τα οποία βλέπουμε, προφανώς το πρώτο θέμα που αφορά το λιγνίτη το οποίο το ανέφερε και ο Υπουργός προηγουμένως είναι ότι το reference σενάριο προβλέπει ότι στο ’50 δεν θα υπάρχει λιγνίτης μέσα στο μείγμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά πόσο αυτό ισχύει ή όχι δεν μπορώ να το ξέρω. Πιθανώς να είναι υπερβολικό.
Αλλά σίγουρα όταν μας κουνάνε το καμπανάκι εδώ και πόσα χρόνια ότι η πρόθεση είναι να πάμε προς τα εκεί, δεν το ακούμε. Όταν μας κουνάνε το καμπανάκι και μας λένε «Παιδιά, θα πληρώνετε γι’ αυτό το πράγμα». Έχουμε πάει στα 26, 27 ευρώ. Ίσως να πέσανε αυτή την εβδομάδα λίγο τα δικαιώματα του διοξείδιού του άνθρακα. Νομίζω στο 23 – 24 αυτή την εβδομάδα, αλλά μας το λένε ότι θα σας «Βάλουμε να πληρώνετε πιο πολύ».
Σημαίνει ότι η ενεργειακή μετάβαση δεν είναι κάτι που είναι επιλογή πλέον. Είναι υποχρέωσή μας. Πρέπει να το προγραμματίσουμε. Άρα, το πρώτο μήνυμα είναι αυτό.
Το δεύτερο μήνυμα είναι ότι προς τα πού θα πάμε; Θα πάμε προς τις ανανεώσιμες; Οι ανανεώσιμες είναι ένα κομμάτι το οποίο προφανώς έχει ένα περιβαλλοντικό αποτύπωμα πολύ μικρότερο απ’ ότι έχουν οι άλλες παραδοσιακές πηγές αλλά δεν παύει να είναι ένας κλάδος ο οποίος έχει τις δικές του προκλήσεις.
Το μεγαλύτερο θέμα είναι ο ανταγωνισμός των ανανεώσιμων με άλλες χρήση γης, βλέπε τουρισμό, βλέπε οτιδήποτε άλλο, το οποίο δημιουργεί κάποια θέματα, ειδικά σε μια χώρα που έχει τόσο μεγάλη εξάρτηση στο τουριστικό προϊόν.
Αλλά το πιο σημαντικό είναι το θέμα της αποθήκευσης. Δεν μπορούμε να στηριχθούμε επάνω στον κλάδο ανανεώσιμων πηγών χωρίς να υπάρχουν τα υπόλοιπα μέσα στην αλυσίδα.
Το οποίο μας φέρνει στο τρίτο κομμάτι που λέει ότι: Α. το φυσικό αέριο είναι ένα καύσιμο το οποίο το ονομάζουνε καύσιμο μετάβασης αλλά είναι ένα καύσιμο, το οποίο προφανώς θα πάει και λίγο προς το base line όσο φεύγουνε άλλες μονάδες από τη μέση, και το γεγονός ότι, όπως λένε αυτοί που έχουνε κάνει τις προβλέψεις, σωστά ή λάθος αλλά εν πάση περιπτώσει έχουν μια λογική, η μισή ενεργειακή ζήτηση θα ικανοποιείται από υγρά καύσιμα.
Άρα το κομμάτι που λέγεται υδρογονάνθρακες θα παραμείνει μέσα στην εφοδιαστική αλυσίδα. Δεν πρόκειται να φύγει. Και το λέω γιατί υπάρχει μια σειρά δραστηριοτήτων οι οποίες πολλές φορές, αν θέλετε, καταδικάζονται ή τις κυνηγάει η κοινωνία ή ότι περιβαλλοντικά είναι προβληματικές.
Η αλήθεια είναι ότι ή θα γυρίσουμε πίσω και θα ζούμε σε μια εποχή χωρίς αυτοκίνητα, χωρίς αεροπλάνα, χωρίς θέρμανση. Αν τα θέλουμε όμως αυτά, θα πρέπει να δεχτούμε και το κόστος το οποίο προφανώς πρέπει να το μειώσουμε και να το ελαχιστοποιήσουμε. Αλλά δεν γίνεται να τα έχουμε και τα δύο. Άρα, τα υγρά καύσιμα θα παραμείνουν μέρος της ιστορίας.
Το δεύτερο κομμάτι της παρουσίασης έχει σχέση με κάτι το οποίο όλοι το καταλαβαίνουμε. Αν μιλήσω και με το μικρότερο, ας πούμε, παιδί στο δρόμο, θα μου πει «Α, βέβαια, είναι γεωπολιτικά πολύ σημαντικό το κομμάτι των υδρογονανθράκων». Για την Ευρώπη είναι ακόμα πιο σημαντικό.
Είναι σημαντικό γιατί η Ευρώπη έχει πολύ μεγάλη εξάρτηση στις εισαγωγές. Βλέπετε ότι με κάποια στοιχεία, του 2017 είναι τα στοιχεία αυτά, σε θέματα υγρών καυσίμων έχουμε σχεδόν 100% εξάρτηση από εισαγωγές. Προφανώς υπάρχουν κάποιες παραγωγές στη Βόρεια Ευρώπη οι οποίες καλύπτουν ένα μέρος των αναγκών, αλλά η Ευρώπη έχει πολύ μεγάλη εξάρτηση στις εισαγωγές, το οποίο την κάνει και ευάλωτη και εξαρτώμενη σε γεωπολιτικό επίπεδο.
Αντίστοιχα, είναι τα θέματα και στο φυσικό αέριο. Υπάρχει μια πολύ μεγάλη, αν θέλετε, εξάρτηση σε εισαγωγή από χώρες που είναι είτε προς τα ανατολικά, είτε προς τα νότια απ’ την Αφρική, είτε απ’ τον κόλπο και βεβαίως και απ’ τον Βορρά.
Άρα, το κομμάτι που λέγεται ενεργειακή ασφάλεια απ’ τη στιγμή που ξέρουμε ότι το 50% θα έρχεται από υδρογονάνθρακες βάζει μια αυξημένη, αν θέλετε, σημασία στις έρευνες που γίνονται σε ευρωπαϊκό χώρο, και βεβαίως στα πρόσφατα επιτεύγματα ή ανακαλύψεις στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, στο Ισραήλ, στην Αίγυπτο, στην Κύπρο απ’ την οποία κατάγομαι κιόλας, και οι ελπίδες ή πιθανών οι εκτιμήσεις ότι μπορεί να έχουμε και κάποια αντίστοιχα finds και στην Ελλάδα, όπου και εμείς αλλά και η ENERGEAN δραστηριοποιείται και νομίζω και με μεγάλη επιτυχία, ειδικά πρόσφατα και με τη συναλλαγή η οποία έχει γίνει.
Είναι σημαντικά κομμάτια. Δεν πρέπει να τα δαιμονοποιούμε γιατί ουσιαστικά η Ευρώπη τα έχει ανάγκη. Και έχοντας αυτή την πορεία, πάντα με την επικεφαλίδα ότι περιβαλλοντικά θα πρέπει να είμαστε όσο πιο προσεκτικοί γίνεται, είναι ένα απαραίτητο κομμάτι της αλυσίδας. Το να πούμε ότι δεν είναι, είναι υποκρισία.
Και είναι σκόπιμο νομίζω σαν χώρα, σαν κοινωνία, να είμαστε λίγο πιο ουσιαστικοί και να βοηθήσουμε γιατί θα βοηθήσει και την ελληνική οικονομία πάρα πολύ.
Ποιες είναι οι προκλήσεις που έχουμε σαν κλάδος; Θα περάσω πολύ γρήγορα γιατί είναι λίγος ο χρόνος για να το πούμε. Είναι η μετάβαση σε καύσιμα χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα. Αυτό είναι μέρος της ιστορίας και θα πρέπει να πούμε ότι υπάρχουν και άλλα θέματα τα οποία πρέπει να ληφθούν υπόψιν.
Θα σας πω ότι τα τελευταία 25 χρόνια η μεγαλύτερη αλλαγή που γίνεται στον κλάδο διύλισης είναι αυτό που συντελείται σε μερικούς μήνες 01/01/2020 που ουσιαστικά αλλάζει ο κανονισμός για τα καύσιμα διεθνούς ναυτιλίας και πάμε σε καύσιμα ιδιαίτερα χαμηλού θείου.
Αυτό είναι μία πολύ σοβαρή αλλαγή την οποία πολλά διυλιστήρια δεν είναι σε θέση να διαχειριστούν. Αυτό το είχαμε προβλέψει, και θα ακουστεί λίγο υπερβολικό αλλά το είχαμε προβλέψει το 2006 – 2007 όταν σχεδιάζαμε το νέο διυλιστήριο της Ελευσίνας, ούτως ώστε να γυρίσουμε σε καύσιμα τα οποία θα έχουν πολύ χαμηλή περιεκτικότητα θείου, σε gas oil και ντίζελ.
Τα ΕΛΠΕ είναι σε θέση να δώσουν και την υφιστάμενη γκάμα προϊόντων, που είναι ουσιαστικά τα μαζούτ υψηλού θείου και τα ντίζελ αλλά και το νέο καύσιμο το οποίο ξεκινάει που είναι του ιδιαίτερα χαμηλού θείου.
Και αυτό το είδαμε και λίγο σαν μια εθνική μας αποστολή, καθότι η ναυτιλία στην Ελλάδα και η νησιωτική Ελλάδα έχει ανάγκη από τα καύσιμα αυτά, οπότε δεν θα μπορούσε να το αφήσουμε να είμαστε εξαρτημένοι 100% από εισαγωγές.
Ο ενεργειακός μετασχηματισμός. Ο ενεργειακός μετασχηματισμός έχει δύο ενότητες. Το πρώτο είναι τα προϊόντα τα οποία παράγουμε, το οποίο λίγο το καλύψαμε προηγουμένως. Είναι και οι δικές μας καταναλώσεις καθότι είμαστε ένας πολύ μεγάλος καταναλωτής ενέργειας, το οποίο προφανώς πρέπει να το λάβουμε υπόψιν.
Άρα προσπάθειες στη βιομηχανία, και νομίζω ότι σαν μηχανικοί το ΤΕΕ πρέπει να είναι απ’ τα αντικείμενα τα οποία πρέπει να υπάρξει ιδιαίτερα μεγάλη έμφαση, είτε είναι στον οικοδομικό κλάδο, είτε είναι στον κλάδο των μεταφορών, είτε είναι στη θέρμανση, θα πρέπει η κατανάλωση και οι ενεργειακές απαιτήσεις της κοινωνίας και εμείς στο βαθμό που είμαστε μέρος αυτού του κομματιού θα πρέπει να το προσέξουμε ιδιαίτερα. Άρα είναι ένας τομέας …Ναι, ναι, τελειώνω.
Η διεθνοποίηση των εταιριών. Μικρές εταιρίες δεν μπορούν να αντέξουν στον διεθνή ανταγωνισμό οπότε είναι ιδιαίτερα σημαντικό να υπάρχουν αυτές οι συνεργασίες και αυτά τα ανοίγματα σε διαφόρους, που νομίζω ότι υπάρχουν αρκετά παραδείγματα.
Θα έλεγα ότι πρέπει να γυρίσουμε και από πωλητές ενεργειακών προϊόντων να πάμε σε υπηρεσίες. Αναφέρθηκε το θέμα της αυτοκίνησης, το οποίο το κοιτάζουμε πολύ έτσι προσεκτικά, το οποίο δεν απλώς τι θα βάλεις στο αυτοκίνητο, αν θα βάλεις βενζίνη ντίζελ ή ρεύμα. Είναι μια συνολική υπηρεσία που έχει σχέση με τη φόρτιση, με το πού θα μπορέσεις να χρησιμοποιήσεις αυτές τις πλατφόρμες και τι υπηρεσίες θα πάρεις.
Και θα τελειώσω με την ανταγωνιστικότητα. Η Ελλάδα είναι μια χώρα η οποία είναι μικρή σαν αγορά και η διεθνοποίηση και η εξάρτηση από εισαγωγές και εξαγωγές είναι πολύ υψηλή. Τι σημαίνει; Σημαίνει ότι πρέπει σαν χώρα να είμαστε ανταγωνιστική.
Και η έκκληση η οποία έχουμε προς όλους, είτε λέγεται πολιτεία, είτε λέγονται άλλοι φορείς, είναι ότι θα πρέπει η γραφειοκρατία να είναι μειωμένη, θα πρέπει η ανταγωνιστικότητα σε όλους τους κλάδους της οικονομίας να είναι υψηλή και νομίζω ότι μέρους αυτού είναι και ο ψηφιακός μετασχηματισμός των επιχειρήσεων και της αγοράς.
Θα μας βοηθήσει να κρατήσουμε τον κλάδο της ενέργειας σαν έναν από τους σημαντικούς αιμοδότες της ελληνικής οικονομίας και βεβαίως και ένα σημαντικό εργοδότη για ανθρώπους υψηλού επιπέδου, όπως είναι και οι μηχανικοί και τα μέλη του ΤΕΕ.
Ευχαριστώ πολύ.